Ngày nay, cuộc sống bận rộn đi kèm với thói quen sinh hoạt và ăn uống chưa hợp lý của nhiều người khiến các chức năng trong cơ thể bị đảo lộn, điển hình như đau dạ dày hay rối loạn tiêu hóa. Việc này dẫn tới nhiều bệnh tuy có thể không nguy hiểm nhưng cần kiên trì điều trị mới có thể dứt điểm, và một trong số đó là bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày. Vậy viêm xung huyết hang vị dạ dày là gì, cần có chế độ ăn uống hay sinh hoạt như thế nào là niềm băn khoăn của rất nhiều người bệnh. Liệu nó có nguy hiểm không và phòng tránh ra sao, bài viết này sẽ gửi tới bạn đọc những thực phẩm nên hay không nên ăn một cách tổng quát để điều trị dứt điểm viêm xung huyết hang vị dạ dày.
Tìm hiểu bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày
Khái niệm
Hang vị là phần nằm ngang của dạ dày, từ ngang góc cong bờ nhỏ của dạ dày đến lỗ môn vị (môn vị tiếp nối giữa dạ dày với tá tràng).
Viêm xung huyết hang vị là tình trạng niêm mạc tại vùng hang vị dạ dày bị viêm, làm cho các mạch máu giãn nở và xung huyết khiến vùng niêm mạc dạ dày bị viêm trở nên đỏ hơn các vùng khác.
Nguyên nhân
Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như:
- Hầu hết viêm xung huyết hang vị là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hay vi khuẩn HP.
- Do sử dụng những loại thuốc chống viêm dài ngày như corticoid (prednisolon, dexamethason…) hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, mobiq…
- Do căng thẳng trong thời gian dài: Thường xuyên căng thẳng, lo âu, tức giận sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ dẫn đến rối loạn chức năng cân bằng giữa các yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ trong dạ dày gây ra viêm dạ dày.
- Ăn uống thất thường, thường xuyên bỏ bữa, ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
- Thường xuyên sử dụng các chất kích thích niêm mạc dạ dày như: bia, rượu, cà phê, thuốc lá, gia vị cay nóng…
- Thường xuyên mất ngủ.
- Ngoài ra có một số ít nguyên nhân là do các bệnh tự miễn.
Triệu chứng
Có tới 20% số bệnh nhân mắc bệnh có biểu hiện triệu chứng rất mờ nhạt, không rõ ràng, tùy vào mức độ viêm. Thông thường, các trường hợp mắc chứng viêm xung huyết dạ dày có biểu hiện như:
- Đau, rát vùng thượng vị (vùng bụng trên rốn), đau có thể âm ỉ hay thành cơn, đau hơn về đêm khi thay đổi thời tiết và đau hơn khi ăn no.
- Đau có thể lan tới vùng ngực, cơ vai và sau lưng.
- Kèm theo đầy bụng, lâu tiêu, ợ hơi, ợ chua
- Ngoài ra có thể có cảm giác buồn nôn.
Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người bị viêm xung huyết hang vị dạ dày
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bệnh nhân cũng cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học để giảm áp lực cho dạ dày, cải thiện tình trạng tổn thương của niêm mạc hang vị, do đó giúp rút ngắn thời gian điều trị bệnh. Ngoài ra, một chế độ ăn uống lành mạnh giúp hạn chế tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn đau vùng thượng vị, nóng rát dạ dày, đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi, ợ chua,…
Vì vậy, trong thời gian điều trị viêm xung huyết hang vị dạ dày, bệnh nhân cần tuân thủ những nguyên tắc ăn uống sau:
- Thay đổi thói quen ăn uống: Bệnh nhân nên thay đổi một số thói quen ăn uống không lành mạnh như thường xuyên bỏ bữa, ăn quá nhanh, ăn trước khi đi ngủ, vận động mạnh hoặc nằm ngay sau bữa ăn.
- Đảm bảo đủ chất dinh dưỡng: Buồn nôn và nôn mửa sau khi ăn có thể khiến người bệnh chán ăn, ăn kém và ăn không ngon. Ngoài ra, tình trạng này có thể khiến cơ thể suy nhược, axit dạ dày tiết nhiều hơn và làm bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày thêm trầm trọng. Vì vậy, bệnh nhân nên thực hiện chế độ ăn uống điều độ và đủ chất dinh dưỡng cần thiết, cung cấp đủ 2000 – 2500 kcal/ngày.
- Chia nhỏ bữa ăn: Chia nhỏ bữa ăn có tác dụng giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa, giảm kích thích vết viêm loét, cải thiện một số triệu chứng như ợ nóng, ợ hơi, đau thượng vị,… Theo các chuyên gia, người bệnh mắc chứng viêm xung huyết hang vị dạ dày nên ăn từ 4 – 5 bữa nhỏ, các bữa ăn cách nhau ít nhất 2 giờ.
- Ăn chín uống sôi: Khác với người khỏe mạnh, người bị viêm loét dạ dày, đặc biệt là viêm xung huyết hang vị dạ dày có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Vì vậy, khi ăn uống, phải nấu chín để tiêu diệt hoàn toàn vi-rút, vi khuẩn, nấm và các loại ký sinh trùng có trong thực phẩm.
Thực tế cho thấy, những người có chế độ dinh dưỡng khoa học thường cho hiệu quả điều trị tốt, các triệu chứng bệnh nhanh chóng được kiểm soát trong thời gian ngắn, tình trạng viêm niêm mạc hang vị dạ dày có nhiều tiến triển tích cực. Ngược lại, việc tiếp tục thói quen ăn uống không lành mạnh có thể dẫn đến tổn thương dạ dày nghiêm trọng, gây loét sâu, tăng nguy cơ xuất huyết và thủng dạ dày.
Viêm xung huyết hang vị dạ dày nên ăn gì?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bệnh nhân bị viêm xung huyết hang vị dạ dày nên bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu axit béo lành mạnh, sữa chua…
Những loại thực phẩm kể trên không chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào cho cơ thể mà còn hỗ trợ chức năng tiêu hóa, giảm áp lực lên dạ dày và tăng tốc độ phục hồi niêm mạc hang vị.
Rau xanh rất lý tưởng cho người bị viêm xung huyết hang vị dạ dày
Rau xanh là nhóm thực phẩm tuyệt vời cho những người có vấn đề về tiêu hóa nói chung, đặc biệt là viêm xung huyết hang vị dạ dày nói riêng. Rau xanh rất giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất dồi dào có tác dụng trung hòa dịch vị, giảm viêm niêm mạc, cải thiện tiêu hóa, chống táo bón,…
Ngoài ra, bổ sung thường xuyên nhóm thực phẩm này còn giúp giảm các triệu chứng khó chịu như nóng rát thượng vị, đau dạ dày, ợ hơi, ợ nóng, đầy bụng, khó tiêu, ăn uống kém.
Tuy nhiên, khi sử dụng rau xanh phải ngâm rửa kỹ và nấu chín hoàn toàn để hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn. Một số loại rau xanh rất tốt cho người bệnh viêm dạ dày có thể kể đến như rau mồng tơi, rau dền, rau lang, bắp cải, súp lơ…
Thực phẩm giàu tinh bột
Thực phẩm giàu tinh bột (khoai lang, cơm, bánh mì, khoai tây…) có khả năng hấp thụ dịch vị dư thừa trong dạ dày, theo đó giảm các cơn đau vùng thượng vị và cải thiện tình trạng ợ nóng, ợ hơi và trào ngược dạ dày. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh bột tạo thành màng bao phủ khi dung nạp thực phẩm giàu tinh bột, giúp bảo vệ niêm mạc khỏi bị viêm loét và ngăn chặn quá trình xâm lấn của dịch vị.
Ngoài ra, thực phẩm giàu tinh bột cũng cung cấp nguồn năng lượng và dinh dưỡng dồi dào cho cơ thể. Bổ sung thường xuyên nhóm thực phẩm này có thể khắc phục tình trạng sụt cân, suy nhược và mệt mỏi do viêm xung huyết hang vị dạ dày lâu ngày gây ra.
Người bị viêm xung huyết hang vị dạ dày nên bổ sung sữa chua
Sữa chua không chỉ cung cấp dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể mà còn chứa rất nhiều lợi khuẩn (probiotic). Lợi khuẩn trong sữa chua có khả năng ức chế vi khuẩn có hại trong dạ dày và đường ruột, cải thiện hoạt động tiêu hóa và hạn chế tình trạng tăng tiết axit dư thừa quá mức.
Ngoài ra, loại thực phẩm này còn giúp kích thích vị giác, giúp người bệnh ăn ngon miệng hơn, giảm thiểu tình trạng chán ăn. Ngoài ra, sữa chua còn có nhiều chất dinh dưỡng khác nhau, bổ sung sữa chua thường xuyên có thể giúp nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng, giảm suy nhược.
Tuy vậy, sữa chua có chứa một lượng axit nhất định nên bạn tránh uống khi bụng đói. Để hấp thu tối đa các chất dinh dưỡng và lợi khuẩn trong thực phẩm này, bệnh nhân nên dùng sau bữa ăn khoảng 30 – 60 phút.
Nhóm thực phẩm chứa protein
Suy nhược cơ thể là một trong những yếu tố kích thích dạ dày co bóp quá mức và bài tiết axit. Vì vậy, bên cạnh việc bổ sung những thực phẩm có tác dụng trung hòa dịch vị, bảo vệ vết viêm loét, bệnh nhân hãy ăn những thực phẩm có chứa protein để nâng cao sức khỏe toàn diện và giảm tình trạng suy nhược.
Tuy nhiên, khi bị viêm xung huyết hang vị dạ dày, người bệnh chỉ nên ăn những thực phẩm có hàm lượng đạm vừa phải như thịt gà, đậu nành, nấm, cá hồi, cá thu, trứng, thịt lợn… Hạn chế sử dụng những loại thực phẩm có hàm lượng đạm cao như hàu, tôm cua, thịt bò, thịt cừu, trứng ngỗng. Ngoài ra, nên cân đối hàm lượng chất đạm và chất xơ trong bữa ăn để hạn chế tình trạng đầy hơi, lâu tiêu, ăn uống kém, táo bón.
Bệnh nhân nên bổ sung thực phẩm có chứa chất béo lành mạnh
Người bị viêm xung huyết hang vị dạ dày nên ăn các loại thực phẩm giàu chất béo lành mạnh như dầu dừa, cá hồi, bơ, dầu oliu, hạt bí đỏ… Một số loại chất béo lành mạnh như Omega 3, Omega 6, Vitamin E có tác dụng bao phủ niêm mạc dạ dày, bảo vệ bề mặt vết viêm loét và ngăn chặn quá trình bào mòn của dịch vị.
Thêm nữa, nhóm thực phẩm chứa chất béo lành mạnh còn có khả năng điều hòa nhu động ruột, cải thiện hiệu suất của não bộ, làm chậm quá trình thoái hóa xương khớp và chống táo bón.
Bị viêm xung huyết hang vị dạ dày không nên ăn gì
Bên cạnh các nhóm thực phẩm nên bổ sung, người bệnh cũng cần có chế độ ăn kiêng một số loại thức ăn và đồ uống có khả năng kích thích tăng tiết axit dịch vị và khiến dạ dày co bóp quá mức., kích thích lên vùng niêm mạc sưng đau
Sau đây là những nhóm thực phẩm và đồ uống người bệnh cần kiêng cữ trong thời gian điều trị:
- Thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị và dầu mỡ và thức ăn nhanh: Ngoài cản trở quá trình tiêu hóa và kích thích niêm mạc, nhóm thực phẩm này còn khiến ổ viêm loét chậm lành, tiến triển dai dẳng và khiến cho các triệu chứng của bệnh như đau thượng vị, nóng rát dạ dày, đầy hơi, ợ hơi… ngày càng nghiêm trọng hơn
- Tiêu thụ thực phẩm chứa hàm lượng axit cao như chanh, cóc, xoài, nước ngọt có gas… dẫn đến tăng nồng độ axit trong dịch vị và kích thích các triệu chứng bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày bùng phát mạnh hơn. Ngoài ra, nồng độ axit dịch vị cao khiến cho quá trình ăn mòn niêm mạc tiến triển nhanh chóng hơn, làm tăng nguy cơ loét dạ dày và xuất huyết đường tiêu hóa.
- Người bệnh cũng nên hạn chế các loại thực phẩm lên men bao gồm cà muối, dưa chua và kim chi. Tuy các loại thực phẩm kể trên chứa nhiều lợi khuẩn nhưng lại có nguy cơ kích thích dạ dày, gây nên đầy hơi, chướng bụng, lâu tiêu.
Một số lưu ý và cách phòng ngừa viêm xung huyết hang vị dạ dày
Lưu ý khi mắc bệnh
Viêm xung huyết dạ dày không phải là bệnh nguy hiểm nhưng cần được phát hiện và điều trị kịp thời tránh để bệnh chuyển sang mãn tính, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và có thể gây ra các bệnh nguy hiểm hơn như viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết tiêu hóa, nặng hơn là ung thư dạ dày. Khi điều trị bệnh nhân phải cảm thấy thoải mái, kiên trì điều trị thì hiệu quả điều trị mới có tác dụng tích cực. Nếu bệnh không được điều trị sớm có thể gây ra:
- Mang lại cảm giác đau đớn, khó chịu cho bệnh nhân, ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
- Nặng hơn là gây loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày.
- Có thể là yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày, đặc biệt là viêm dạ dày do vi khuẩn HP
Cách phòng ngừa viêm xung huyết hang vị dạ dày
Khi thấy xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ của bệnh đã nếu trên thì bệnh nhân nên đi khám và điều trị kịp thời tại các cơ sở y tế để phát hiện bệnh sớm và tìm ra nguyên nhân. Nếu bị nhiễm vi khuẩn HP, bạn sẽ phải điều trị bằng thuốc kháng sinh theo phác đồ của bác sĩ.
Người bệnh sau khi phát hiện ra bệnh nên kiên trì điều trị, không nên lo lắng, căng thẳng, thực hiện chế độ ăn uống hợp lý để nâng cao đáp ứng điều trị. Một số phương pháp sinh hoạt điều độ, giúp phòng ngừa viêm xung huyết hang vị dạ dày cần ghi nhớ như:
- Khi sử dụng các thuốc chống viêm cần chú ý hướng dẫn và sự chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng kéo dài.
- Có chế độ ăn uống hợp lý: không ăn quá nhanh, ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa xem tivi,…
- Ăn những thức ăn dễ tiêu, hạn chế dầu mỡ, các gia vị chua cay, loại nước gây kích thích như bia, rượu, cà phê, chè, nước có gas…
- Không nên vận động mạnh ngay sau khi ăn, không ăn quá no hay để bụng quá đói, hạn chế ăn đêm; ăn uống đúng thời gian, không bỏ bữa thất thường.
- Xây dựng kế hoạch tập thể dục hàng ngày, có thể tập những môn như dưỡng sinh, yoga… giúp tinh thần thoải mái và tránh căng thẳng, lo âu.
- Khi có dấu hiệu bệnh cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị bệnh, không nên để tình trạng bệnh kéo dài, có thể gây nên những bệnh mạn tính nguy hiểm hơn.
Có thể thấy, chỉ cần tuân thủ chế độ ăn dinh dưỡng hợp lý, xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh là người bệnh có thể nhanh chóng điều trị hiệu quả bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày, ngoài ra cũng giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng hơn như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa hay ung thư dạ dày. Sinh hoạt và ăn uống điều độ cũng giúp cải thiện sức khỏe toàn diện của cơ thể, nâng cao sức đề kháng và chức năng của hệ tiêu hóa. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc “Viêm xung huyết hang vị dạ dày nên ăn gì?”.
